Dünyadaki İklim Tipleri
Yeryüzündeki iklim tipleri; sıcaklık değerlerine bağlı olarak sıcak, ılıman ve soğuk iklimler olarak 3 bölümde incelenir.
Sıcak İklimler
Tropikal kuşakta görülürler.Sıcaklılar yıl boyunca çok büyük değişimler göstermez. Mevsimler genellikle kurak ve yağışlı dönemler halinde belirgindir. Sıcak iklimler; çöl, ekvatoral iklim, savan ve muson iklimi olmak üzere 4 bölümde incelenir.
Ekvatoral İklim
Ekvator çizgisi ve bu çizgiye yakın bölgelerde görülür. Amazon ve Kongo havzaları başta olmak üzere Güneydoğu Asya Adaları’nın çok büyük bir kısmında etkilidir.
Yıllık ortalama sıcaklık değerleri 25 °C civarında, yıllık sıcaklık farkları ise 2-3 °C’ olarak görülür. Bu iklim tipinde yıllık yağış miktarı 2 bin mm’den fazladır.
Tropikal yağmur ormanları adı da verilen bu bitki örtüsü bu yüzdendir.
Çöl İklimi
Dünyadaki İklim Tipleri Dönencelerin bulunduğu enlemler ile orta kuşakta deniz etkisinin giremediği iç kesimlerde görülür.
Yağışların oldukça azdır. Sıcaklık değeri farkları gün içinde 50 °C’yi geçebilir.
Dikenli otlar ve çalılar bu iklimin bitki örtüsüne örnek verilebilir.
Savan (Tropikal) İklimi
10°-20° kuzey ve güney enlemleri ve Ekvator çizgisi çevresinde 1.000 m den daha yüksek alanlarda görülür.
Yıl boyunca sıcaklık değerleri yüksektir. Yağış düzensizdir. Yıllık yağış miktarı 1.000-1.500 mm dir.
Bu iklimin bitki örtüsü, uzun boylu otlar (savan) ve yer yer ağaçlardır
Muson İklimi
Güneydoğu Asya ve Hint Okyanusu çevresinde hakimdir.
Muson rüzgârlarının etkisi nedeniyle yaz mevsimi yağışlı, kış mevsimi ise kuraktır. Yıllık yağış miktarı 2.000 mm’den daha fazladır. Sıcaklıklarda yıl boyunca çok büyük oranlarda değişiklikler görülmez.
Bu iklimin bitki örtüsü, kışın yaprağını döken gür ağaçlardan oluşan ormanlardır.
Dünyadaki İklim Tipleri Dört mevsimin belirgin olarak yaşandığı ılıman iklimler orta kuşakta (30°-60° enlemleri) görülür. Ilıman iklimler; Akdeniz iklimi, ılıman okyanusal, sert karasal ve karasal (step) iklim olmak üzere dörde ayrılır.
Ilıman İklimler
Akdeniz İklimi
Bu iklim 30°-40° kuzey ve güney enlemleri arasıiçin geçerli iklim tipidir. Akdeniz çevresi, Kaliforniya, Afrika’da güneyi, Orta Şili ve Avustralya’nın güneyi bu iklimin görüldüğü bölgelerdir.
Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. Yıllık ortalama sıcaklıklar 15°-20 °C arasında değişirken yıllık sıcaklık farkı ise 18 °C civarındadır. Yıllık yağış miktarı 1.000 mm dir. Yağışların büyük bir kısmı kışın düşer yağış düzensizdir.
Bu iklimin bitki örtüsü; yaz kuraklığına dayanıklı bodur ağaçlardan oluşan makilerdir.
Ilıman Okyanusal İklim
40°-60° enlemleri arasındadır. Batı Avrupa, Alaska Körfezi’nin güney bölümü , Güney Şili, Avustralya’nın kuzeydoğu bölgeleri ve Yeni Zelanda bu iklime örnek gösterilebilir.
Yağışlar yıllık ortalaması 1.000 mm civarındadır ve yağışlar oldukça düzenlidir. Yıllık ortalama sıcaklık 10-15 °C, yıllık sıcaklık farkı ise 10 °C civarıdır.
Karışık ağaçlardan oluşmuş ormanlar bu iklimin bitki örtüsünü oluşturur.
Sert Karasal İklim
Orta kuşağın deniz etkisine kapalı yüksek kesimlerinde Sibirya, Kanada ve Doğu Avrupa da görülür.
Kışlar oldukça uzun ve soğuk, yazlar ise kısa ve ılık geçer. Yıllık yağış miktarı 500-600 mm civarındadır.
Bu iklimin bitki örtüsü, yüksek düzlüklerde çayırlar; yamaçlar ile 60° enlemlerinde iğne yapraklı ormanlar ve yükseltinin kısmen azaldığı yerlerde ise bozkırlardır.
Ilıman Karasal (Step) İklim
Kıtaların deniz etkisine kapalı iç kesimlerinde görülür. Bu iklim, denizel ve sıcak iklimler ile karasal ve kurak iklimlerin geçiş alanlarında yer alır. Bu iklimin en belirgin görüldüğü yer Orta Asya’da çöllerin etrafındadır.
Yıllık sıcaklık farkı oldukça fazladır. Kışlar soğuk, yazlar sıcaktır. Yıllık yağış miktarı 300-500 mm civarındadır.
Yıllık yağış miktarının azdır ve bitki örtüsü cılızdır. bozkırlar (step) bu iklimin bitki örtüsünü oluşturur.
Kutuplara yakın alanlarda ve çok yüksek kesimlerde görülen soğuk iklimlerde sıcaklıklar yıl boyunca düşüktür. Soğuk iklimler; tundra (kutup altı), yüksek dağ ve kutup iklimi olmak üzere üçe ayrılır. Dünyadaki İklim Tipleri ni incelemeye soğuk iklimlerle devam edelim.
Soğuk İklimler
Tundra (Kutup Altı) İklimi
65°-80° enlemlerinde görülür. Grönland Adası kıyıları, Kanada’nın kuzey bölümü, Kuzey Sibirya ve İskandinav Yarımadası’nın kuzey bölgelerinde görülür.
Sıcaklık ve yağış değerleri yıl boyunca düşüktür. Yılın birkaç ayı 0 °C’nin üzerine çıkar. Çalı, yosun ve cılız otlardan oluşan tundralar bitki örtüsünü oluşturur.
Yüksek Dağ İklimi
Bu iklimde sıcaklıklar, yükseltiye nedenli düşüktür. Himalayalar, Kayalıklar, Alpler ve And Sıradağları bu iklime örnek gösterilebilir.
Bu alanlarda yıllık sıcaklık farkı ve yağış miktarı çevrelerine göre fazladır.
Bu iklimin bitki örtüsü yamaçlardan yükseldikçe kuşaklar oluşturur.
Kutup İklimi
Kuzey Kutbu çevresinde, Grönland Adası’da ve Antarktika’da görülür.
Sıcaklık yıl boyunca 0 °C’nin altındadır . Bu yğzden yüzeydeki karlar erimemektedir.
Yağışlar kar şeklindedir ve azdır. Bitki örtüsünden koşullar yüzünden yoksundur.
İnsan yaşamı için elverişli değildir. Son yıllarda özel donanıma sahip araştırma istasyonları faaliyete geçmiştir.Dünyadaki İklim Tiplerin tamamına değindik. Klima arıza ve bakımlarında bize ulaşmak için ilgili sayfamıza tıklayınız.
